Jak robić zdjęcia w trybie manualnym?

Podczas wykonywania zdjęcia promienie światła wpadają do obiektywu, przechodząc przez otwór przysłony, otwartą migawkę, aż trafiają na materiał światłoczuły (matrycę lub film fotograficzny) (1). Jeżeli twój aparat posiada tryb manualny, możesz decydować o tym, w jaki sposób promienie świetlne dojdą do matrycy (światłoczuła płytka w aparacie, na której rejestrowany jest obraz). Inaczej mówiąc, możesz ustawić ekspozycję. O ekspozycji decydują trzy elementy: ISO, przysłona i migawka. Każdy z tych parametrów reguluje ilość światła, ale ma jeszcze dodatkowe cechy wpływające na zdjęcie. ISO, przysłona i migawka działają jak naczynia połączone. Zmieniając jeden z parametrów, trzeba wyrównać jasność obrazu pozostałymi dwoma.

Gdy robisz zdjęcia tego samego tematu, możesz uzyskać zupełnie różne efekty, eksperymentując tymi wartościami, np. możesz zamrozić obiekt w ruchu lub całkowicie go rozmyć, możesz pokazać go na ostrym lub nieostrym tle. Najważniejsze jest dążenie do tego, aby zdjęcie nie było zbyt jasne lub zbyt ciemne przy uzyskaniu efektu, jaki nas najbardziej interesuje. Na początku warto korzystać z automatycznego ustawienia ekspozycji, a z czasem przejść na tryb manualny. Używając aparatu cyfrowego, po każdym wykonaniu fotografii możesz sprawdzić efekty na wyświetlaczu i na bieżąco je korygować.

Przysłona (3)

Przysłona znajduje się w obiektywie, zbudowana jest z metalowych listków i ma kształt koła. Można ją otwierać i zamykać. Przysłona decyduje o tym, ile światła padnie na matrycę. Jeżeli przysłona ma dużą wartość (np. f/22), to znaczy, że mocno zasłania obiektyw, a otwór, przez który wpada światło, jest mały. Jeżeli w tych samych warunkach zmniejszymy przysłonę (np. do f/2), wtedy prawie nie zasłoni obiektywu i przedostanie się przez niego więcej światła.

Przysłona decyduje także o głębi ostrości. Przy dużych wartościach przysłony głębia ostrości będzie duża, tzn. wszystkie elementy na zdjęciu będą ostre. Im wartość przysłony jest mniejsza, tym głębia ostrości jest mniejsza, zatem uzyskasz efekt rozmytego tła.

Migawka (4)

Migawka znajduje się w korpusie aparatu i przypomina kurtynę w teatrze. W momencie naciśnięcia spustu migawki, migawka podnosi się, odsłaniając na pewien czas materiał światłoczuły, po czym opada. Im migawka jest krócej otwarta, tym czas naświetlania materiału światłoczułego jest krótszy, a co za tym idzie, zdjęcie jest ciemniejsze.

Czas otwarcia migawki określa się w sekundach (np. 2 s) lub ułamkach sekundy (np. 1/1000 s). Jeżeli chcemy uchwycić pewien moment, zamrozić kogoś w ruchu, np. rowerzystę, musimy otworzyć migawkę na jak najkrótszą chwilę, np. 1/1000 s. Jeżeli chcemy uchwycić ruch jadącego rowerzysty, wybieramy dłuższe czasy otwarcia migawki. W ten sposób otrzymamy bardziej dynamiczne i malownicze zdjęcie. Aparat w tym czasie musi być trzymany bardzo stabilnie, najlepiej na statywie.

ISO (5)

ISO decyduje o tym, jak bardzo czuła na światło będzie matryca. Im większa wartość ISO (np. 6400), tym zdjęcie, nawet wykonane w słabych warunkach oświetleniowych, będzie jasne. Trzeba pamiętać, że przy dużych wartościach ISO spada jakość zdjęcia – pojawiają się szumy, zdjęcie traci kontrast i detale, dlatego w dobrych warunkach oświetleniowych ustawiaj jak najmniejsze wartości ISO.

Fragment książki "Fotografia dla dzieci", wyd. Ogon. Chcesz poznać inne zagadnienia związane z fotografią? kliknij tutaj